Historia

 Historia

Inicjatywa powołania w Kolbuszowej Regionalnego Towarzystwa Kultury pojawiła się wśród miejscowych działaczy społecznych jesienią 1956 roku. Rejestracja sądowa, pod nazwą Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przyrody i Kultury im. J. M. Goslara, nastąpiła w marcu 1957 roku.

Największym osiągnięciem pierwszego okresu działalności Towarzystwa było utworzenie Muzeum Regionalnego. Przedsięwzięcie to wymagało nie tylko zebrania odpowiedniej ilości i rangi obiektów zabytkowych, ale także przygotowanie odpowiednich warunków ekspozycyjnych. Otwarcie Muzeum nastąpiło 26 kwietnia 1959 roku w przejętej i wyremontowanej przez Towarzystwo części dawnej synagogi przy ul. Piekarskiej 19. Generalny remont i adaptacja całego budynku na cele muzealne nastąpiła w połowie lat sześćdziesiątych. Towarzystwo prowadziło Muzeum własnymi siłami do 1 stycznia 1971 roku, to jest do jego upaństwowienia. Do tego czasu Towarzystwo zorganizowało kilkanaście wystaw, wydawano także systemem powielaczowym periodyk naukowy – Biuletyn Muzeum Regionalnego.

 

Dla Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przyrody i Kultury przekazanie państwu gmachu Muzeum wraz ze zbiorami i biblioteką było też wycofaniem się z najbardziej absorbującego kierunku działania. Skierowanie większej uwagi ku działalności wydawniczej, popularyzacji wiedzy o regionie i plany ogólnego poszerzenia działalności, przyniosły konieczność poprawek statutowych. Dokonało tego IV Walne Zebranie Członków, zmieniając także nazwę na Towarzystwo Kultury im. J. M. Goslara.

Pierwszym obszarem działalności Towarzystwa Goslara jest popularyzacja i upowszechnianie wiedzy o przeszłości regionu, jego zabytkach kulturowych i przyrodniczych, o wszystkim co najcenniejsze, co tworzy oparte na poczuciu własnej tożsamości więzi społeczności lokalnych.Towarzystwo jest wydawcą dwóch periodyków: Rocznika Kolbuszowskiego – pisma poświęconego przede wszystkim historii regionu (ukazuje się od 1983 roku) oraz Ziemi Kolbuszowskiej – miesięcznika o charakterze społeczno-kulturalnym (od maja 1994 roku). Ziemia Kolbuszowska ukazuje się regularnie, prezentując czytelnikom, obok informacji o życiu codziennym regionu i pracy samorządów, szeroko pojętą problematykę z zakresu kultury, przedsiębiorczości, edukacji, ochrony zdrowia, środowiska przyrodniczego i historii.Trzeba jeszcze podkreślić, że znaczna część wydawanych przez nas materiałów (dotyczy to przede wszystkim Ziemi Kolbuszowskiej) zamieszczana jest w Internecie.

Specjalną uwagę przykłada Towarzystwo do popularyzacji wiedzy wśród młodzieży szkolnej. Jednym ze sposobów jest organizowany już od wielu lat Turniej Wiedzy Historycznej o Regionie. Staramy się, aby konkurs ten miał zarówno walory kształcące jak i wychowawcze, zachowując jednocześnie atrakcyjną dla uczestników formułę.

Niezwykle ważną dla działalności Towarzystwa Kultury jest szeroko pojęta współpraca z innymi instytucjami, samorządami i organizacjami społecznymi. Specjalne i szczególne miejsce zajmują w tym dwie instytucje: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna oraz Muzeum Kultury Ludowej. Z satysfakcją należy podkreślić wyjątkowo dobre relacje między naszym Towarzystwem a samorządami – gminnym i powiatowym. Towarzystwo jest także sponsorem środków przeznaczonych na wsparcie działalności kulturalnej. Fundujemy nagrody książkowe dla laureatów organizowanych w Kolbuszowej konkursów, pomogliśmy także w kwietniu ub. roku sfinansować wyjazd młodzieży z zespołu Ziemia Kolbuszowska do Francji.

Formuła pracy, wyłącznie kulturowej, w szybko zmieniającej się rzeczywistości (zmiana systemu społeczno-politycznego i ekonomicznego), olbrzymich zmian społecznych, pojawienia się bezrobocia, szybkiego wzrostu patologii społecznych, przewartościowania wielu dziedzin życia społecznego i ubożenia dużych grup społecznych, okazała się niewystarczająca.

Aby dostosować działalność do rzeczywistych potrzeb społecznych zmieniono statut, na podstawie którego formy i metody działań są znacznie szersze. Możemy reagować na każdą zmianę społeczną i dostosowywać do niej swoje działania: od programów aktywizujących środowisko lokalne (współpraca obywateli z samorządem lokalnym - szkolenia i warsztaty) i edukacyjnych (edukacja demokratyczna, edukacja bezrobotnej młodzieży), aż po wspieranie rozwoju przedsiębiorczości poprzez świadczenie usług doradczych, doradczo-informacyjnych i szkoleniowych, orientując się w szczególności na przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe zakładane przez bezrobotnych i osoby w trudnej sytuacji ekonomicznej z terenu powiatu kolbuszowskiego.

Aktualnie realizowanymi przedsięwzięciami Towarzystwa, są działania mające na celu wsparcie samorządu lokalnego w walce z bezrobociem. W związku z tym nasze Towarzystwo wzięło udział w programie Fundacji Roberta Schumana, Fundacji “Idealna Gmina” i Brytyjskiego Funduszu Known How pod nazwą “Sposoby pozyskiwania funduszy i zarządzania projektami”. Towarzystwo wystąpiło z pomysłem i współpracując m. in. ze Starostwem i Urzędem M i G opracowało projekt odbudowania kolbuszowskiego ośrodka meblarstwa artystycznego. Projekt pod nazwą “Odtworzenie ośrodka meblarstwa artystycznego w powiecie kolbuszowskim” został zakwalifikowany do dalszych prac jako jeden z pięciu w województwie podkarpackim. W grudniu 2001 roku odbyły się – będące częścią programu – warsztaty “Komoda kolbuszowska” poprowadzone przez prof. Irenę Swaczynę z SGGW.

Projekt odrodzenia kolbuszowskiego ośrodka meblarskiego znajduje istotne miejsce w planach samorządów – powiatowego i miejskiego. Środki na ten cel – urządzenie pracowni obiecało Towarzystwu Starostwo powiatowe oraz Urząd marszałkowski.